Montag, 21. Dezember 2020

La Kantelo Pleisto (Kristonasko-rakonto)

 Me tradukis anciena Kristonasko-rakonto La Kantelo-Pleisto de Finlando en Ido. Me tradukis la texto ek la Germana. La Germana texto esis en kolekto di rakonti de Finlando ed Estonia ek la yaro 1922.


LA KANTELO PLEISTO

Kristnasko-rakonto de Finlando


Olim esis yunulo qua ne havis amata yunino. Tande aproximigas la Kristonasko-festo. La altra yunuli omni iris al festo, ma il restis heme ed esis tote sola. Tande il pensis: "Quon me povas nun ya facar?" Il kompris su kandelo e prenis la kantelo* (Finlandana muziko-instrumento quale citaro), il iris a la balno-domo, acendis la kandelo e pozis ol sur la furnelo. Tande il pleeskis.

Kande il pleis poka tempo aparis yunino en la balno-domo e danseskis. Tande el iris vers la yunulo e kisis il. Erste ye nokto-mezo elu desaparis. Ye la venonta vespero la yunulo iris itere en la balno-domo e pleis ibe. La yunino reaparis, dansis e kisis il. Ye la triesma vespero la yunulo invitis sua olda bapto-patrino. E la bapto-patrino instruktis il: "Cirkum-pendez a tu kruco cirkume la kolo super la jako. Kande la yunino revenos e kisos tu, deprenez la kruco e cirkum-pendez la kruco el cirkume la kolo:"

Kande nun la yunino venis por kisar il, la yunulo cirkum-pendis ka kruco cirkume elua kolo. Tande elu murmuris ulo ad-extere la fenestro. Subite altra yunini respondis, ma la yunulo pavoreskis e divenis sen-koncia. Kande il vekis il vidis ke la yunino sidis apud il. La yunulo hem-iris e la yunino sequis il. Il paroleskis ad elu, ma elu ne povis parolar. Tande li querigas la pastoro e la pastoro lektis por elu ek la biblo. Tande la yunino naraceskis, de ube el venis, ke el esas de la kastelo e ke el esas la filiino di la komto. E elu pregis la yunulo: "Irez kun me a mea patro!" Tande li venis ensemble sur kavalo e kaduka charo. Ma li ne venis til la kastelo, la charo ruptis e la kavalo divenis fatigita. Tande li durigis la voyo pede til li finfine atingis la kastelo. Ma hike on ne permisis li enirar. Tande elu questionis: "Ka la komto ne havas bela mikra infanto?"

"Yes, il havas", onu respondis a li. "Nu ni venos pro la infanto." Tande onu permisas li enirar.

La komto questionis: "Quon vi savas pri la infanto?" E li dicis: "Ni ne savas plu ke lu evas dudek-e-un yari e ke lu ne kreskas e ne mortas. Ma lu tote ne esas vua infanto, nam me esas vua filiino."

"Ka tu esas nia infanto?" la komto dicis. "Quale tu povas esar nia infanto?"

"Videz", la yunino dicis, "sorcistino raptis me e pozis vice de me ica infanto en la bersilo. Me ja esas duadek-e-un yari che la sorcistino. E la yunino questionis la komto: "Ka vu ne havis dum ca tempo baloneto?"

"Yes, me havis to."

"Ka lore ne furtesis arjenta kuliero?"

"Yes, li furtis ol.", la komto dicis.

"E quon vu facis lore kun la menajistino?"

"Ni punisis el pro furto"

"Nu, ka vu ne donis ad elu plu tarde ankore baloneto? Ka onu ne furtis arjenta gobleto de vu?"

La komto respondis: "Yes, li facis to."

"La menajistino ne esis mala", la yunino dicis, "la sorcistini e me esis to. Ni furtis la gobleto! Nun vu vidas ke me esas vua filiino e me pregas ke vu donas a me ica yuna viro kom spozulo."

Tande la komto questionis: "De ube tu konocas ica povra yunulo?"

E la yunino naracis: "Esis ye la vigilio di Kristonasko. La yunulo pleis kantelo en la balno-domo. Ni preteriris e me pregis la sorcistini ke me darfas spektar ilu. Tande li sendis me adinterne por dansar avan il e li imperis a me ke me kisas il. Nam ni volis poke mokar ilu. Ma la yunulo esis plu inteligenta kam ni. Me esis du vesperi sucedante ibe. Ye la triesma vespero il jetis kruco cirkume mea kolo, tande me ne plu foriris. Me sequis il ye la matino. Videz, tale il redemtis me."

Tande la komto agnoskas la yunino kom ilua filiino. "Quon ni devas facar kun ca infantacho ke ja esas duadek-e-un yari che ni?", il questionis. "Konstruktez rogo ed acendez ol, tande querigez la infantacho!" La infanto querigesis ad elu ed elu pozis lu adsur shovelo ed elu jetis lu aden la brulanta lenii. Tande la sorcistini kriis ek la fenestro: "Ne brulez nia infanto sur la rogo!" La flami flamifis alte, tande la pelo di la infanto krevis de la korpo e nur alno-stumpo restis ye la faireyo.

Tande la yunino iris a la yunulo e duktis ilu a la faireyo e la komto dicis ad ilu. "Irez e regardez tua domo!" Ma la yuna viro respondis: "Me ne havas kavali por vehar adheme." Tande la komto kompris por il kavalo, charo e donis ad il veturisto. Tande li vehis a la domo ube la yuna viro lojis. Ilua kabano esas tre povatra e la komto dicis: "Tu devez havor pos un monato domo ek petro." Li konstruktis por il domo ek petro ed il translojis con ilua yuna fiancitino. Ed li ankore lojas en ca petro-domo.

Bangladesh

Bona jorno, kara prezenta amiki ! Das muss wohl nicht übersetzt werden. Das ist Ido, eine bereits vor über hundert Jahren aus dem Espera...